21 februari 2010

Een Russisch gevoel

Rusland is een onmetelijk land. Toch is er iets dat alle Russen van St.-Petersburg tot Vladivostok bindt en dat is de taal. Er schijnen geen tot erg weinig dialecten te zijn. Dus iedereen verstaat iedereen... Weliswaar kent de geschiedenis van dit continent ook een kenmerk dat minder fraai is. Deze ganse historie is doordrenkt van de slavernij. eerst waren er de Tataren en de verschillende tsaren die door de eeuwen heen met harde hand het systeem van het lijfeigenschap in stand hielden (Peter de Grote, Catharina II). Ook het hoogste hof was een oord vol intriges. In de 19° eeuw kwam er een sprankje hoop dat het tij zou keren. In 1917 was er dan de Revolutie en toch kon men geen natie oprichten die gestoeld was op het vrijheidsprincipe. Lenin en vooral Stalin bouwden een maatschappij vol achterdocht, spionage, verderf, angst en bedrog. Het is alsof het Russisch volk geen vrijheid wil of aan kan, het liefst hebben ze een harde hand die hen leidt. Een mooie synthese van dit Russisch fenomeen staat beschreven in het boek van Vasili Grossman, 'Alles stroomt'. Een zin die me zal bij blijven is deze waarin de schrijver uitlegt dat men niet tweemaal op eenzelfde manier in een trein richting SiberiĆ« kan zitten.